Wanneer we vandaag de dag de kranten openslaan, de televisie
aanzetten, sociale media openen, is het COVID-19 die de klok slaat. De wereld
is in de ban van het coronavirus. We zijn eind mei en nu lijkt er toch al een
beetje licht te zijn in de coronatunnel, desondanks de geleidelijke
versoepelingen van de maatregelen, is het einde nog niet in zicht. Ik blijf het
gek vinden dat we in deze situatie terecht gekomen zijn. Wij met al onze
technische snufjes, onderzoeken naar alles, hoe hebben we dit niet zien aankomen?
Hoe hebben wij dit niet kunnen voorkomen? Nee, we zijn niet die superieure
wezens die we soms denken dat we ze zijn. Hopelijk is dit voor velen een
reality check.
De Spaanse Griep is niet Spaans!
Vandaag neem ik de Spaanse Griep onder de loep, die zo’n 100
jaar geleden onze wereld trof en die minstens vijf miljoen mensen het leven
koste. Laat ons eerst en vooral de grote mythe uit ons leven bannen, de Spaanse
Griep is niet Spaans. Je hoort het goed, de beruchte pandemie heeft zijn naam
te danken aan het, toen neutrale land, Spanje. Spanje kende geen oorlogscensuur
tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Spaanse kranten waren de eerste die melding
deden van de ziekte nadat er doden vielen in het land. Maar waar komt deze
griep dan vandaan?
Januari 1918, Haskell County Kansas, een griepepidemie brak
uit. Tegen februari vielen een aantal doden, maar zo snel als de epidemie
gekomen was, verdween ze tegen het einde van de maand. Het gevaar was geweken
en de jongemannen uit de streek melden zich aan bij Camp Funston op Fort Riley
voor legerdienst. Al snel brak een nieuwe griepepidemie uit binnen Camp Funston
en werd makkelijk verspreid naar Europa door troepentransporten die zouden
vechten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Tegen augustus 1918 had de helft van
het Amerikaanse leger in Europa de ziekte, die ziekte werd al snel verspreid
naar de andere legerkorpsen.
11 November 1918, een vergiftigd geschenk. Het einde van de
oorlog, een moment van vreugde, want de soldaten mochten terugkeren naar huis.
Natuurlijk werden die ook feestelijk onthaald, de helden waren teruggekeerd van
het front, de oorlog was voorbij en grote massa’s kwamen bijeen om dit te
vieren. Maar zoals we nu wel weten en zelf ondervonden hebben, is dit een
recept voor chaos. Het virus werd verder verspreid op deze manier.
Wat is de Spaanse Griep?
Zoals we allemaal wel weten is COVID-19 geen gewoon griepje,
hoewel heel wat symptomen ons doen denken aan de griep. Dat maakt het, tot op
vandaag, nog altijd moeilijk om het onderscheid te maken. Bij de Spaanse Griep
was dit niet anders. Het begon met koorts, wat hoesten, spierpijn en keelpijn.
Ook vermoeidheid en flauwtes waren niet weg te denken. Door het gebrek aan
energie konden de mensen niet meer eten of drinken en ademhalingsproblemen
waren ook niet meer weg te denken. Na enkele dagen maakte de dood zijn intrede. Opvallend aan dit virus is dat het
vooral jongvolwassenen besmet en dood in tegenstelling tot de ouderen en jonge
kinderen, die zeker in die tijd, tot de grootste risicogroepen behoorden bij
ziekten. Na enige tijd is het wel zo dat mensen immuun werden voor dit virus.
In de jaren 70 werd het virus opnieuw gesignaleerd, maar de gevolgen waren veel
minder zwaar omdat het grootste deel van de bevolking immuun was.
Vandaag weten we dat deze griep veroorzaakt werd door H1N1,
een subtype van het welbekende griepvirus Influenza A. De oorsprong van dit
virus is een vogelgriepvirus, dit type is ook verantwoordelijk voor uitbraken
van de varkensgriep. En hoewel dit type virus zo goed als uitgestorven is,
waren het de combinatie van deze H1N1-stammen die de veroorzaker waren voor de
Mexicaanse griep in 2009.
Vandaag hoeven we niet meer bang te zijn voor het H1N1-virus,
deze zijn veel zeldzamer dan andere vormen van dit virus. Tegenwoordig vormt
dit virus, naast het H3N2-virus, één van de basisvirussen voor onze jaarlijkse
griep.
